زمان تقریبی مطالعه: 8 دقیقه
 

بهره‌گیری از آیات خدا (قرآن)





آیات، جمع آیه به معنای علامت ظاهر و روشن است. در این مقاله آیات مرتبط با بهره‌گیری از آیات خدا معرفی می‌شوند.


۱ - اختیار در بهره‌گيرى از آيات خدا



اختیار و آزادی انسان در بهره‌گيرى از آیات خدا:
۱. يبيّن اللَّه لكم ءايته لعلّكم تهتدون.«لعلّ» حرف ترجّى است و جايى به كار مى‌رود كه در وقوع آن حتميّت نباشد؛ بلكه منوط به اختیار انسا ن و در گرو تحصيل شرايط آن است.
۲. و كذلك نفصّل الأيت و لعلّهم يرجعون.

۲ - شرايط بهره‌گيرى از آيات خدا




۲.۱ - اجتناب از استكبار


برخورد خاضعانه و پرهيز از روحيّه استكبارى، شرط بهره‌مندى از آيات الهى:
إنّما يؤمن بايتنا الذين إذا ذكّروا بها خرّوا سجّدا ... و هم لايستكبرون.

۲.۲ - انابه‌


داشتن روحيّه بازگشت به خدا، زمينه بهره‌ورى از آيات الهى:
۱. أفلم يروا إلى‌ ما بين أيديهم و ما خلفهم من السماء و الأرض ... إنّ فى ذلك لأية لكلّ عبد منيب.
۲. هو الذى يريكم ءايته ... وما يتذكّر إلّامن ينيب.

۲.۳ - ايمان‌


ایمان و باور قلبی، شرط استفاده از آيات الهى:
۱. ... إنّ فى ذلك لأية لكم إن كنتم مؤمنين.
۲. ... إنّ فى ذلكم لأيت لقوم يؤمنون.
۳. ... و ما تغنى الأيت و النذر عن قوم لا يؤمنون.
۴. إنّ فى ذلك لأية للمؤمنين.
۵. ... إنّ فى ذلك لأيت لقوم يؤمنون.
۶. ... إن تسمع إلّامن يؤمن بايتنا فهم مسلمون.
۷. إنّ فى السّموت و الأرض لأيت للمؤمنين.

۲.۴ - بصيرت‌


بهره‌گيرى و استفاده از آيات خدا، رهين بصیرت:
۱. قد كان لكم ءاية فى فئتين التقتا فئة تقتل فى سبيل اللَّه و أخرى‌ كافرة ... إنّ فى ذلك لعبرة لأولى الأبصر.
۲. قل أ رءيتم إن جعل اللَّه عليكم النهار سرمدا إلى‌ يوم القيمة من إله غير اللَّه يأتيكم بليل تسكنون فيه أفلا تبصرون.
۳. أولم‌يروا أنّا نسوق الماء إلى الأرض الجرز فنخرج به زرعا تأكل منه أنعمهم و أنفسهم ....
۴. وفى أنفسكم أفلاتبصرون.

۲.۵ - تسليم‌


داشتن روحيّه تسلیم و حق‌پذیری، شرط بهره‌مند شدن از آيات خدا:
۱. و ما أنت بهادى العمى عن ضللتهم إن تسمع إلّامن يؤمن بايتنا فهم مسلمون.
۲. ... إن تسمع إلا من يؤمن بايتنا فهم مسلمون.
۳. إنّما يؤمن بايتنا الذين إذا ذكّروا بها خرّوا سجّدا ... و هم لا يستكبرون.

۲.۶ - تعقّل‌


خِرَدورزی، از لوازم بهره گرفتن از آيات خدا:
۱. إنّ فى خلق السموت و الأرض ... لأيت لقوم يعقلون.
۲. ... قد بيّنّا لكم الأيت إن كنتم تعقلون.
۳. ... لأيت لأولى الألبب.
۴. ... كذلك نفصّل الأيت لقوم يتفكّرون.
۵. ... إنّ فى ذلك لأيت لقوم يتفكّرون.
۶. ... إنّ فى ذلك لأيت لقوم يعقلون.
۷. ... إنّ فى ذلك لأية لقوم يتفكّرون.
۸. ... إنّ فى ذلك لأية لقوم يعقلون.
۹. ... إنّ فى ذلك لأيت لأولى النهى‌.
۱۰. و لقد تركنا منها ءاية بيّنة لقوم يعقلون.
۱۱. ... كذلك نفصّل الأيت لقوم يعقلون.
۱۲. ... و تصريف الريح ءايت لقوم يعقلون.

۲.۷ - تقوا


بهره‌گيرى از آيات خدا، در گرو داشتن تقوا:
... لأيت لقوم يتّقون.

۲.۸ - حق‌شنوى‌


حق‌شنوی، شرط استفاده از آيات الهى:
۱. ... إنّ فى ذلك لأيات لقوم يسمعون.
۲. ... إنّ فى ذلك لأية لقوم يسمعون.
۳. ... إن جعل اللَّه عليكم اليل سرمدا إلى‌ يوم القيمة من إله غير اللَّه يأتيكم بضياء أفلا تسمعون.
۴. و من ءايته منامكم باليل و النهار و ابتغاؤكم من فضله إنّ فى ذلك لأيت لقوم يسمعون.
۵. ... إنّ فى ذلك لأيت أفلا يسمعون.

۲.۹ - زيركى‌


زیرکی، از عوامل بهره‌مندى از آيات خدا:
إنّ فى ذلك لأيت للمتوسّمين. «توسّم» به معناى فراست و فطانت و زيركى آمده است.

۲.۱۰ - شكر


بهره‌مندى از آيات خدا، مشروط به داشتن روحيّه سپاس‌گزارى:
۱. ... كذلك نصرّف الأيت لقوم يشكرون.
۲. ... إنّ فى ذلك لأيت لكلّ صبّار شكور.
۳. و هو الذى جعل اليل و النهار خلفة لمن أراد أن يذّكّر أو أراد شكورا.

۲.۱۱ - صبر


داشتن روحيّه شکیبایی براى درك كامل حقايق، از ابزار استفاده از آيات خدا:
... إنّ فى ذلك لأيت لكلّ صبّار شكور. مقصود از «صبّار» در اين آيات، به تناسب اين‌كه موضوع يادآورى روزهاى سخت و نيز «أيام‌اللَّه» است ( «أیام‌الل ه» روزهايى است كه اوامر خدا به گونه‌اى محسوس تجلّى مى‌كند)، كسانى هستند كه در برابر حوادث، صبر پيشه مى‌كنند و در پى آن، حقايق را در مى‌يابند.

۲.۱۲ - عبرت‌آموزى‌


عزم بر پندگیری و درس‌آموزى، شرط بهره گرفتن از آيات خدا:
۱. ... قد فصّلنا الأيت لقوم يذّكّرون.
إنّ فى ذلك لأيت للمتوسّمين. «متوسّمين» در آيه، صاحبان زيركى و نيز كسانى هستند كه در پى عبرت و پندگيرى‌اند.
۲. ... إنّ فى ذلك لأية لقوم يذّكّرون.
۳. و هو الذى جعل اليل و النهار خلفة لمن أراد أن يذّكّر ....

۲.۱۲.۱ - زمینه پندآموزی


انابه و داشتن روحيّه بازگشت، زمينه پند آموزى از آيات الهى:
هو الذى يريكم ءايته ... وما يتذكّر إلّامن ينيب.

۲.۱۳ - عبوديّت‌


استفاده از آيات خدا، در گرو داشتن روحيه بندگی:
أفلم يروا إلى‌ ما بين أيديهم و ما خلفهم من السماء و الأرض ... إنّ فى ذلك لأية لكلّ عبد منيب.

۲.۱۴ - علم‌


بهره‌گيرى از آيات الهى، در گرو آگاهی:
۱. ... قد فصّلنا الأيت لقوم يعلمون.
۲. و كذلك نصرّف الأيت ... و لنبيّنه لقوم يعلمون.
۳. ... كذلك نفصّل الأيت لقوم يعلمون.
۴. ... و نفصّل الأيت لقوم يعلمون.
۵. ... يفصّل الأيت لقوم يعلمون.
۶. ... إنّ فى ذلك لأية لقوم يعلمون.
۷. و من ءايته خلق السموت و الأرض و اختلف ألسنتكم و ألونكم إنّ فى ذلك لأيت للعالمين.

۲.۱۵ - فهم درست‌


فهم درست، لازمه استفاده از آيات الهى:
... قد فصّلنا الأيت لقوم يفقهون. فقه، علم و فهمى است كه از معلومات حاضر، به معلومات غايب پى برده شود.

۲.۱۶ - يقين‌


به یقین رسيدن و از تردید رهيدن، شرط بهره گرفتن از آيات خدا:
۱. ... قد بيّنّا الأيت لقوم يوقنون.
۲. و فى خلقكم و ما يبثّ من دابّة ءايت لقوم يوقنون.
۳. و فى الأرض ءايت للموقنين.

۳ - پانویس


 
۱. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ص۳۳.     .
۲. آل‌عمران/سوره۳، آیه۱۰۳.    
۳. أعراف/سوره۷، آیه۱۷۴.    
۴. سجده/سوره۳۲، آیه۱۵.    
۵. سبأ/سوره۳۴، آیه۹.    
۶. غافر/سوره۴۰، آیه۱۳.    
۷. بقره/سوره۲، آیه۲۴۲.    
۸. آل‌عمران/سوره۳، آیه۴۹.    
۹. أنعام/سوره۶، آیه۹۹.    
۱۰. یونس/سوره۱۰، آیه۱۰۱.    
۱۱. حجر/سوره۱۵، آیه۷۷.    
۱۲. عنکبوت/سوره۲۹، آیه۴۴.    
۱۳. نحل/سوره۱۶، آیه۷۹.    
۱۴. نمل/سوره۲۷، آیه۸۶.    
۱۵. عنکبوت/سوره۲۹، آیه۲۴.    
۱۶. روم/سوره۳۰، آیه۳۷.    
۱۷. زمر/سوره۳۹، آیه۵۲.    
۱۸. نمل/سوره۲۷، آیه۸۱.    
۱۹. روم/سوره۳۰، آیه۵۳.    
۲۰. جاثیه/سوره۴۵، آیه۳.    
۲۱. آل‌عمران/سوره۳، آیه۱۳.    
۲۲. قصص/سوره۲۸، آیه۷۲.    
۲۳. سجده/سوره۳۲، آیه۲۷.    
۲۴. ذاریات/سوره۵۱، آیه۲۰.    
۲۵. ذاریات/سوره۵۱، آیه۲۱.    
۲۶. نمل/سوره۲۷، آیه۸۱.    
۲۷. روم/سوره۳۰، آیه۵۳.    
۲۸. سجده/سوره۳۲، آیه۱۵.    
۲۹. بقره/سوره۲، آیه۱۶۴.    
۳۰. آل‌عمران/سوره۳، آیه۱۱۸.    
۳۱. آل‌عمران/سوره۳، آیه۱۹۰.    
۳۲. یونس/سوره۱۰، آیه۲۴.    
۳۳. رعد/سوره۱۳، آیه۳.    
۳۴. روم/سوره۳۰، آیه۲۱.    
۳۵. زمر/سوره۳۹، آیه۴۲.    
۳۶. جاثیه/سوره۴۵، آیه۱۳.    
۳۷. رعد/سوره۱۳، آیه۴.    
۳۸. نحل/سوره۱۶، آیه۱۲.    
۳۹. روم/سوره۳۰، آیه۲۴.    
۴۰. نحل/سوره۱۶، آیه۱۱.    
۴۱. نحل/سوره۱۶، آیه۶۹.    
۴۲. نحل/سوره۱۶، آیه۶۷.    
۴۳. طه/سوره۲۰، آیه۵۴.    
۴۴. طه/سوره۲۰، آیه۱۲۸.    
۴۵. عنکبوت/سوره۲۹، آیه۳۵.    
۴۶. روم/سوره۳۰، آیه۲۸.    
۴۷. جاثیه/سوره۴۵، آیه۵.    
۴۸. یونس/سوره۱۰، آیه۶.    
۴۹. یونس/سوره۱۰، آیه۶۷.    
۵۰. نحل/سوره۱۶، آیه۶۵.    
۵۱. قصص/سوره۲۸، آیه۷۱.    
۵۲. روم/سوره۳۰، آیه۲۳.    
۵۳. سجده/سوره۳۲، آیه۲۶.    
۵۴. حجر/سوره۱۵، آیه۷۵.    
۵۵. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن.، ص۵۲۴.    
۵۶. أعراف/سوره۷، آیه۵۸.    
۵۷. ابراهیم/سوره۱۴، آیه۵.    
۵۸. لقمان/سوره۳۱، آیه۳۱.    
۵۹. سبأ/سوره۳۴، آیه۱۹.    
۶۰. شوری‌/سوره۴۲، آیه۳۳.    
۶۱. فرقان.سوره۲۵، آیه۶۲.    
۶۲. ابراهیم/سوره۱۴، آیه۵.    
۶۳. لقمان/سوره۳۱، آیه۳۱.    
۶۴. سبأ/سوره۳۴، آیه۱۹.    
۶۵. شوری‌/سوره۴۲، آیه۳۳.    
۶۶. أنعام/سوره۶، آیه۱۲۶.    
۶۷. حجر/سوره۱۵، آیه۷۵.    
۶۸. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ص۵۲۴.    
۶۹. نحل/سوره۱۶، آیه۱۳.    
۷۰. فرقان.سوره۲۵، آیه۶۲.    
۷۱. غافر/سوره۴۰، آیه۱۳.    
۷۲. سبأ/سوره۳۴، آیه۹.    
۷۳. أنعام/سوره۶، آیه۹۷.    
۷۴. أنعام/سوره۶، آیه۱۰۵.    
۷۵. أعراف/سوره۷، آیه۳۲.    
۷۶. توبه/سوره۹، آیه۱۱.    
۷۷. یونس/سوره۱۰، آیه۵.    
۷۸. نمل/سوره۲۷، آیه۵۲.    
۷۹. روم/سوره۳۰، آیه۲۲.    
۸۰. أنعام/سوره۶، آیه۹۸.    
۸۱. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ص۳۸۴.    
۸۲. بقره/سوره۲، آیه۱۱۸.    
۸۳. جاثیه/سوره۴۵، آیه۴.    
۸۴. ذاریات/سوره۵۱، آیه۲۰.    


۴ - منبع



مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۱، ص۴۸۳، برگرفته از مقاله «بهره‌گیری از آیات خدا».    



رده‌های این صفحه : آیات الهی | موضوعات قرآنی

منابع اين صفحه : فرهنگ قرآن




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.